Disbiyozis Nedir?
Bilindiği üzere mikrobiyota diye ifade edilen bu mikroorganizma topluluğunda 100 trilyon kadar bakteri bulunmaktadır, toplam ağırlıkları 2-3 kg civarında yani vücut ağırlığımızın yaklaşık % 2-3 kadarını bu bakteriler oluşturmaktadır. Mikrobiyota bakterilerinin sayısı, bizim kendi hücrelerimizin sayısından 10 kat daha fazladır. Mikrobiyotanın parçası olan bu faydalı bakteriler sağlımızı olumlu yönde etkilemek için bir çok eylemde bulunmaktadır. Ancak bazı negatif koşullarda mikrobiyota içerisinde bir dengesizlik oluşması durumu “Disbiyozis” olarak adlandırılır.
Disbiyozise neden olan negatif koşullar:
Disbiyozis oluşumunda, faydalı mikroorganizmalarda (Bifidobakteriler ve Laktobasiller gibi) azalma görülmesine karşılık zararlı mikroorganizmalar ve birtakım mantar türlerinde artış söz konusu olur.
Negatif koşullar sırayla;
- Düzensiz beslenme, tek yönlü beslenme, katkı ve koruyucu madde içeren gıda tüketimi,
- Meyvelerin ve sebzelerin iyi bir şekilde yıkanmaması ve bunu sonucunda vücuda alınan kimyasallar ve yabancı maddeler,
- Günlük alkol tüketimi,
- Gelişigüzel antibiyotik kullanımı,
- Modern yaşam içindeki yüksek düzeyde stres ve anksiyete
- Bazı hastalıklar (Şeker hastalığı, otoimmün hastalıklar, karaciğer hastalıkları gibi kronik hastalıklar),
- Beslenme yanlışlıkları: Şeker oranı yüksek besinler, rafine karbonhidratlar, fast food, doymuş yağlar, hayvansal proteinler ve tuzlu gıdalar tüketmek,
- Lif açısından zayıf, vitamin ve mineral açısından eksik gıdalar tüketmek,
- Düzenli olarak yapay tatlandırıcı kullanmak,
- Hareketsiz bir yaşam,
- Hijyenin abartılması sonucunda aşırı hijyen koşulları oluşturmak.
Disbiyozis Belirtileri Nelerdir?
Disbiyozisin belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Bunun sebebi her insanın kendine has bir mikrobiyotasının olmasıdır. Hafif düzeyde seyreden disbiyozis bazen kendiliğinden düzelebilmektedir. Ancak belirtiler ciddi bir halde görülmesi durumunda bir gastroenteroloji uzmanına başvurmakta fayda vardır.
Disbiyozis Belirtileri;
- Rahatsız edici ağız kokusu
- Mide rahatsızlıkları (Ekşime, yanma, kramp…)
- Kabızlık
- İshal
- Yangılı idrar yada idrara çıkmada zorluk
- Göğüste ağrı
- Anksiyete
- Yorgunluk
- Depresyon
- Konsantrasyon bozukluğu
- Ciltte kaşıntı ve kızarıklıklar
Disbiyozisten korunmak için neler yapabiliriz? Tüm hastalıklarda olduğu gibi hasta olmadan önce önlem almak gerekmektedir. Unutmamak gerekir ki sağlıklı olmanın yolu sağlıklı beslenmeden geçer.
Sindirimimize katılan tüm gıdalar hem bizim vücudumuza hemde mikrobiyota bulunan faydalı bakterilere yarar oluşturmaktadır. Bu gıdaların besleyicilik kalitesi tüm sağlığımızı etkilemektedir. Gıdanın kalitesine bağlı olarak mikrobiyota direkt olarak baskı altına girer ve duruma göre faydalı bakteri ve zararlı bakteri dengesi değişebilir.
Mikrobiyota sağlığı için neler yapabiliriz?
- Gelişigüzel ilaç kullanılmamalıdır. Bu ilaçları mutlak olarak doktor kontrolünde kullanılmalıdır. Özellikle bilinçsiz antibiyotik ve benzeri ilaç kullanımı, zararlı mikroorganizmalarla birlikte faydalı olanlara da zarar vermek suretiyle bağırsak dengemizi bozmaktadır.
- Lif açısından zengin gıdalar seçilmelidir. Bunun için tam tahıllı kompleks karbonhidratları, kurubaklagilleri,meyve ve sebzeleri beslenmemize eklemeliyiz. Şunu unutmayalım lifli gıdalar (prebiyotikler) mikrobiyotadaki faydalı bakterilerin (probiyotikler) aktivitelerini artırmaktadır.
- Yoğurt, kefir ve Probiyotikli gıdaları mutlaka tüketmeliyiz.
- Düzenli spor yapılmalıdır.
- Alkol ve sigara alımına dikkat edilmelidir.
- Meyve ve sebzeler iyice yıkanılmalıdır.
- Stresten uzak durulmalıdır.
Kaynak:
Mechanisms and consequences of intestinal dysbiosis
G. Adrienne Weiss & Thierry Hennet